Complex Regionaal Pijn Syndroom 1: het einde van een ziektebeeld?
In hun artikel in NTvG [1] uiten auteurs uit het Radboudumc in Nijmegen hun bedenkingen over de gangbare opvatting dat CRPS-1, in het verleden ook wel bekend als Südeckse of posttraumatische dystrofie, een op zich staand ziektebeeld (pijnsyndroom) is. Deze opvatting heeft rond 1980 voor het eerst in Nederland postgevat. Er zijn sindsdien vele behandelmodaliteiten ontwikkeld en toegepast, hoofdzakelijk gericht op pijnbestrijding, zonder veel effect wat betreft herstel van de functie van de aangedane ledemaat. Begin van deze eeuw adopteerden artsen van het Hoogeveense Bethesdaziekenhuis de zogenaamde Macedonische behandelmethode, in navolging van de Macedonische ‘lekentherapeute’ die patiënten met succes behandelde door met enig geweld beweging in de pijnlijke ledemaat te forceren. De auteurs hebben in de afgelopen tien jaar goede resultaten bereikt met de op deze behandelmethode geïnspireerde Pain Exposure Physical Therapy (PEPT) en het preventief aanbieden van een intensief bewegingsprogramma na polsfracturen. Onderzoek bij proefdieren en gezonde vrijwilligers toont aan dat door langdurige immobilisatie van een extremiteit klachten en verschijnselen ontstaan die voldoen aan de diagnostische criteria van CRPS-1. Deze verschijnselen verdwijnen in korte tijd zodra de immobilisatie wordt gestaakt en de normale functie wordt hervat.
Consequenties voor de bedrijfsarts
Onder andere op grond van deze resultaten menen de auteurs dat er gegronde reden is om CRPS-1 als ‘disuse’-syndroom te beschouwen en te behandelen. Dat zijn ook voor bedrijfsartsen belangrijke inzichten. Door de auteurs worden belangrijke argumenten aangevoerd om de pijnklachten van CRPS-1 patiënten niet langer te duiden als teken van voortgaande weefselbeschadiging en de behandeling te richten op bewegen als therapie en herstel van functioneren als doel.
In de recent herziene Richtlijn CRPS-1 [2], gepubliceerd in november 2014, wordt op basis van bestaande studies (niveau 2) de effectiviteit van tijdcontingente behandeling (PEPT) voldoende aannemelijk geacht om de behandeling te adviseren voor CRPS-1 patiënten, in ieder geval bij langer bestaande klachten. Helaas, wordt niet ingegaan op het mogelijk preventieve effect van intensieve oefentherapie na operaties aan de ledematen.
Referenties
[1] Frölke JP, RT van Dongen, H. van de Meent. Complex regionaal pijnsyndroom type 1: de mythe ontkracht (ter discussie). Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8370
[2] Richtlijn Herziening Complex Regionaal Pijn Syndroom Type 1, november 2014, Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie en Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen.