Kliniek meets arbeidsarts (Bewustzijnsproject)
Arbeid vanaf de diagnose meenemen in het hele behandeltraject, als doel én als medicijn, daar werkt arbeidsgeneeskundige Desiree Dona hard aan. Een goede samenwerking tussen de eerste en de tweede lijn is daarvoor onontbeerlijk. Zij sprak hierover met het Bewustzijnsproject. Desiree: “Werk draagt letterlijk bij aan het herstel. Het is bewezen dat mensen die vrij vlot op een passende manier weer aan de slag kunnen, een betere kwaliteit van leven hebben en een kleinere zorgvraag. Door arbeidsgeneeskundigen als medebehandelaar in het multidisciplinair team te hebben, help je de patiënt én de zorg.”
Succesvol experiment
Desiree werkt in het Radboudumc als arbeidsgeneeskundige oncologie en instituutsopleider. Ze begon er als bedrijfsarts voor het personeel, maar sprong met haar collega’s in een experiment in de kliniek. “Artsen werden steeds geconfronteerd met vragen van patiënten hoe dat nu toch moest met het werk. Die vragen konden zij niet beantwoorden. Wij namen toen het initiatief om te onderzoeken wat wij konden bijdragen.” Het experiment groeide uit tot het project ‘Zorg voor arbeid’, dat nu bijna drie jaar succesvol loopt. Desiree: “Mensen herstellen sneller als ze, zo nodig deels en met aanpassingen, blijven werken. Het is zo belangrijk dat je mee blijft doen en niet alleen maar patiënt bent! Zorg voor arbeid maakt het beter voor de patiënt en het scheelt bovendien zorgkosten.” Het is zelfs zo succesvol dat meer poli’s voor aandoeningen met consequenties voor arbeid, graag een arbeidsgeneeskundige in het behandelteam willen hebben, zegt Desiree.
Opleiding
Inmiddels besteedt ze drie dagen per week aan de patiëntenzorg, als medebehandelaar in verschillende multidisciplinaire teams. Ze kijkt direct vanaf de diagnose mee: wat zijn risico’s op verlies van arbeidsvermogen en hoe kunnen we deze zoveel mogelijk verkleinen? Ook artsen in opleiding tot bedrijfsarts of verzekeringsarts kunnen via ‘Zorg voor arbeid’ kennis maken met deze manier van werken, vertelt Desiree: “Het ziekenhuis is voor veel bedrijfsartsen erg op afstand en moeilijk te benaderen. Nu zien ze dat het anders kan. Ze worden zich bewust dat ze ook als bedrijfsarts actief werk kunnen maken van de samenwerking. En ze leren hoe belangrijk werk is voor mensen en dat zij als toekomstige bedrijfsartsen moeten durven staan voor hun vak. Ook de vele andere aios uit de medische specialistische vervolgopleidingen die hier rondlopen, zijn enthousiast. Als ze eenmaal hebben ervaren wat ik als bedrijfsarts kan toevoegen aan het behandeltraject, zijn zowel zorgprofessionals als patiënten daar heel blij mee.”
Rem
“Overal in het land worden al jaren projecten gedaan om de arbocuratieve samenwerking te verbeteren. Dat komt niet van de grond omdat een verbindende schakel, zoals we dat nu in het Radboudumc organiseren, mist. Het ontbreken van vergoeding door de zorgverzekeraars staat verdere invoering echter in de weg. Het feit dat werk en arbeidsgeneeskunde in Nederland onder het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid valt, belemmert een oplossing voor dit probleem. Beide ministeries vinden arbocuratieve samenwerking belangrijk, maar verwijzen naar elkaar als het om financiering gaat. Uiteindelijk moet overal de rem op, simpelweg omdat het financieel nog niet geregeld kan worden. Terwijl al die projecten laten zien dat de samenwerking bijdraagt aan doelmatigheid, effectief is en patiënten en zorgprofessionals de samenwerking als heel gewenst ervaren.”
Deuren openen
Dit weerhoudt Desiree er niet van zich voor 100% in te zetten voor het betrekken van arbeid bij de behandeling. Integendeel. “Veel te vaak wacht iedereen tot de behandeling in het ziekenhuis klaar is en kijkt dan wat er nog kan of nodig is. Maar dan zijn er al zoveel kansen gemist waardoor het een heel ingewikkeld vraagstuk is geworden en het veel moeilijker is om terug te keren. Een ander groot probleem is dat bedrijfsgezondheidszorg voor steeds minder mensen toegankelijk is, zoals voor werklozen, mantelzorgers of het groeiende aantal zzp’ers.Ook voor het grote aantal werknemers van kleine bedrijven is de bedrijfsgezondheidszorg vaak niet goed geregeld. Daar komt bij dat de zorgprofessionals elkaar moeilijk vinden en overleggen. De patiënten, zeker chronisch zieken, hebben daar veel last van."
Minder verdwalen, meer regie
"Dat moet en kan anders, merk ik in de praktijk. Het Radboudumc ziet gelukkig wel het belang hiervan in. Daardoor kan ik de meerwaarde laten zien en zoveel mogelijk mensen, zowel zorgprofessionals als patiënten, helpen met de relatie tussen arbeid en behandeling. Ik maak een zorgplan op arbeid waarmee de eerstelijns bedrijfsarts al heel snel en praktisch met de werknemer en het bedrijf aan de slag kan. De patiënt verdwaalt niet en heeft veel meer eigen regie. Ik ben ook een contactpersoon waar ze op terug kunnen vallen. Door de deur naar de kliniek te openen, neem je veel makkelijker contact met elkaar op. Een andere belangrijke vooruitgang is het verstrekken van medische informatie door de medisch specialist aan de bedrijfsarts. Dit soort verzoeken kwam vaak onderop de stapel terecht en vervolgens werd standaardinformatie verstrekt waar de bedrijfsarts niet mee uit de voeten kan. Nu zijn ook zij zich ervan bewust hoe belangrijk dit is in het belang van de patiënt en wordt het eerder opgepakt. Eventueel help ik om een goede brief te formuleren, zodat de patiënt goed geholpen wordt. En daar doen we het tenslotte voor.”
Bron: www.bewustzijnsproject.nl
Meer over het Bewustzijnsproject
Doelmatigheid van zorg is een belangrijk thema. Er blijkt veel verbetering mogelijk door expliciet aandacht te hebben voor het maken doelmatige keuzes. Vooral als aios dat al tijdens de opleiding leren. Het Bewustzijnsproject helpt de geneeskundige vervolgopleidingen van alle specialismen bij het aantoonbaar aandacht besteden aan doelmatigheid. Het doel is betere, maar wel betaalbare zorg door het faciliteren van een blijvende verandering van de werkwijze op de leer-werkvloer. Voor de NVAB heeft voorzitter Gertjan Beens zitting in de stuurgroep.