NVAB: zorg voor preventie, ook met gezonde werkplekken + 5 tips

27 februari 2020

Maandagavond 24 februari wijdde het KRO/NCRV programma De Monitor een aflevering aan de kantoortuin en de mogelijke relatie met verzuim. In januari verzocht het programma de NVAB een enquête uit te zetten onder onze leden. Deze is door ongeveer 90 artsen ingevuld. Een grote meerderheid van hen gaf aan dat zij werknemers zien die het werken in de kantoortuin als één van de redenen van hun verzuim noemen. Ook denken de meesten dat het ziekteverzuim zal dalen als medewerkers met minder collega’s in één ruimte zitten. Een kleine 60 procent van de respondenten vindt dat de kantoortuin sowieso moet worden afgeschaft.

Aandacht voor gezonde werkplek

De NVAB herkent dat werken in een kantoortuin in combinatie met andere factoren kan bijdragen aan verzuim. Ook uit recente studies blijkt een negatieve invloed van kantoortuinen op gezondheid, maar ook productiviteit. We juichen de aandacht voor dit onderwerp dan ook van harte toe. Belangrijk daarbij is wat de werknemer nodig heeft om goed te kunnen werken en het gesprek daarover tussen werkgever en werknemer. De keuze voor en de inrichting van “kantoortuinen” vinden wij een onderdeel van het arbeidsomstandighedenbeleid binnen de onderneming waarbij ook de werknemersvertegenwoordiging moet worden betrokken.

Maatwerk

Goede arbeidsomstandigheden zijn maatwerk; wat voor de één werkt, is mogelijk juist ziekmakend voor de ander. Even de deur dicht doen bij herrie van collega’s is er in een kantoortuin niet bij. En rust door afsluiting, met bijvoorbeeld een koptelefoon, is een ‘escape’, geen oplossing. Daarom adviseren bedrijfsartsen werkgevers en werknemers, samen met andere arbo-deskundigen, over alle relevante factoren voor goede arbeidsomstandigheden.

Mijn klantorganisatie heeft een kantoortuin. En nu?

Hoe het is om in een kantoortuin te werken, heeft te maken met persoons- en omgevingsgebonden factoren. Uit verschillende onderzoeken zijn adviezen geformuleerd (1). Daarmee kan de kantooromgeving worden verbeterd voor concentratiewerk zoals plannen, analyseren, creatief (nadenken) en het schrijven van complexe stukken. Hieronder vind je vijf van deze adviezen die je direct kunt gebruiken bij het adviseren van werkgevers en werknemers.

  1. Zorg voor verschillende plekken waar mensen zich (individueel) kunnen terugtrekken voor concentratiewerk;
  2. Bied de mogelijkheid om concentreren af te wisselen met ontspanning;
  3. Maak privacy voor de medewerker mogelijk;
  4. Zorg ervoor dat medewerkers persoonlijk invloed hebben op hun werkomgeving;
  5. Minimaliseer geluid en zorg voor een goede akoestiek.

Zo kun je vast bijdragen aan het minimaliseren van negatieve effecten van het werken in een drukke kantoortuin. Ten slotte: niet elk brein functioneert goed in een kantoortuin. Besteed daarom ook tijdens het PMO aandacht aan gezondheidseffecten van kantoortuinen.

Ziekte voorkomen

Terugkerend issue is dat er politiek vooral veel aandacht is voor ‘reparatie’ en ‘verzekeren’ van schade aan gezondheid in relatie tot werk. Wij missen daarbij aandacht voor echt preventiebeleid, zoals gezonde inrichting van werkplekken. Sociale zekerheid zonder deugdelijk preventiebeleid voor werkenden is echter een doekje voor het bloeden. En daarom blijven we steeds weer hameren op het belang van preventie.

Relevant

(1) Verder lezen? Hieronder vind je een overzicht van de gebruikte literatuur.

  1. Kaarlela-Tuomaala A, et al., Effects of Acoustic Environment on Work in Private Office Rooms and Open-Plan Offices - Longitudinal Study During Relocation, Ergonomics, 52 (11), 1423-44 Nov 2009 
  2. Bergstrom J, et al., Work Environment Perceptions Following Relocation to Open-Plan Offices: A Twelve-Month Longitudinal Study, Work, 50 (2), 221-8 2015 Jan 
  3. Pierrette M, et al., Noise Effect on Comfort in Open-Space Offices: Development of an Assessment Questionnaire, Ergonomics, 58 (1), 96-106 2015
  4. Houkes E, Slijkhuis M, Concentratiewerk, een onderzoek naar het begrip concentratiewerk inclusief algemene adviespunten en een advies richting het kenniscentrum Noorderruimte voor de aanwezige concentratie werkplekken (scriptie), Hanzehogeschool Groningen, 2015
  5. Smith-Jackson T, et al., Open Plan Offices as Sociotechnical Systems: What Matters and to Whom? Work, 54 (4), 807-23 2016 Aug
  6. Bodin Danielsson C, et al., Office Type's Association to Employees' Welfare: Three Studies, Work, 54 (4), 779-90 2016 Aug 12
  7. Richardson A, et al., Office Design and Health: A Systematic Review N Z Med J, 130 (1467), 39-49 2017 Dec
  8. Jegen N.P, et al., Effect of Noise on Comfort in Open-Plan Offices: Application of an Assessment Questionnaire, Ergonomics, 60 (1), 6-17 Jan 2017
  9. Otterbring T, et al., The Relationship Between Office Type and Job Satisfaction: Testing a Multiple Mediation Model Through Ease of Interaction and Well-Being, Scand J Work Environ Health, 44 (3), 330-334 2018
  10. Węziak-Białowolska D, et al., Turning the Mirror on the Architects: A Study of the Open-Plan Office and Work Behaviors at an Architectural Company, Front Psychol, 9, 2178 2018 Nov eCollection 2018
  11. Birkeland Nielsen M, Knardahl S, The Impact of Office Design on Medically Certified Sickness Absence, Scand J Work Environ Health 2019 Oct 24 
  12. Barnes J, et al., Open Office Space: The Wave of the Future for Academic Health Centers? Acad Med, 95 (1), 52-58 Jan 2020