Start Landelijk Expertise Centrum Stoffengerelateerde beroepsziekten

Vandaag markeerde minister van SZW Karien van Gennip de start van het Landelijk Expertisecentrum Stoffengerelateerde Beroepsziekten (Lexces). Per 1 juli 2022 is dit nieuwe expertisecentrum formeel in functie. De minister sprak bij de opening van het leed dat met beroepsziekten gepaard gaat en de noodzaak van actie: “De oprichting van Lexces is geen feestelijke gebeurtenis. Meer dan 4000 doden door ongevallen en beroepsziekten is veel en veel te veel. Achter elk cijfer zit iemand van vlees en bloed met familie. De inzet van Lexces is dat het voor hen die na de huidige slachtoffers komen beter wordt.”

Dit nieuwe kenniscentrum geeft een lang verwachte impuls aan het terugdringen van stoffengerelateerde beroepsziekten, enerzijds door kennis te ontwikkelen en te delen, anderzijds door te ondersteunen bij de uitvoering van de nieuwe tegemoetkomingsregeling.

Kennis over gevaarlijke stoffen en werk vergroten

Frederieke Schaafsma, hoofd Polikliniek Mens & Arbeid (PMA) bij het Amsterdam UMC en bijzonder hoogleraar Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde, is een van de bestuursleden van Lexces. Zij was aanwezig bij de opening: “Goede gezondheidszorg voor werkenden staat voorop. En daar moet arbeids- en bedrijfsgeneeskunde aan bijdragen. Wij vinden dat niemand ziek mag worden door het werk, maar dat gebeurt nog wel. Met Lexces gaan we voor alle arbokerndisciplines kennis over gevaarlijke stoffen en werk vergroten, bundelen en verspreiden. Mijn oproep aan collega’s: pak die handschoen op en ga stáán voor preventie.”

Bestuur Lexces, vlnr: Roel Vermeulen (IRAS), Frederieke Schaafsma (PMA), Aafje van der Burght (RIVM), Jos Rooijackers (NKAL), Henk van der Molen (NCvB), Dick Heederik (IRAS, voorzitter).

NVAB-werkgroep ‘Stoffengerelateerde Beroepsziekten’

Longaandoeningen, huidreacties, neuro­logische ziektes en verschillende soorten kanker. Dagelijks overlijden in Nederland mensen door het werken met gevaarlijke stoffen en gaan er meer dan honderd­­duizend gezonde levensjaren verloren. Denk bij gevaarlijke stoffen aan giftige lasdampen of asbest, maar ook aan ogenschijnlijk onschuldige schoonmaakmiddelen, houtstof, kleurstoffen en graanstof.

Vraagstukken rond causaliteit van beroepsziekten vragen om een multidisciplinair antwoord. De beoordeling van de samenhang tussen de blootstelling en de diagnostiek van een ziekte speelt daarbij een essentiële rol. Daarom brengt Lexces de Nederlandse expertise over stoffengerelateerde beroepsziekten bij elkaar in deskundigenpanels van medisch specialisten, bedrijfsartsen en arbeidshygiënisten. De NVAB richtte de speciale werkgroep ‘Stoffengerelateerde Beroepsziekten’ op voor afvaardiging naar de Lexces-deskundigenpanels en om de kennis over stoffengerelateerde beroepsziekten vanuit de arbeidsgeneeskundige praktijk te ontwikkelen en onderhouden.

Waarom een expertisecentrum?

Lexces moet hét kenniscentrum worden voor de preventie en beoordeling van beroepsziekten door gevaarlijke stoffen. Daarnaast gaat het kenniscentrum een belangrijke rol spelen in de nieuwe tegemoetkomingsregeling voor (ex-)werkenden die nu lijden aan een ernstige beroepsziekte, veroorzaakt door blootstelling aan gevaarlijke stoffen tijdens het werk.

De commissie Heerts adviseerde om de kennisinfrastructuur op het terrein van stoffengerelateerde beroepsziekten te verbeteren en een algemene tegemoetkomingsregeling te introduceren voor (ex)werkenden die lijden aan een ernstige beroepsziekte doordat zij in hun werk zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen.

Op verzoek van het ministerie van SZW is daarom Lexces geïnitieerd. Zo kunnen (ex-)werkenden, werkgevers en (behandelende) professionals elkaars kennis benutten, meer doen aan preventie en zieke (ex-)werknemers sneller helpen.

Zie ook

• Tegemoetkoming in zicht voor drie groepen slachtoffers beroepsziekten, rijksoverheid.nl
• Voorlopige lijst ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten opgesteld, beroepsziekten.nl