Nachtwerk wegwijzer

Tools, informatie en goede praktijken: online is veel te vinden op het gebied nachtwerk en gezondheidseffecten. We wijzen u graag de weg.

RIVM en TNO: vermijd nachtwerk waar mogelijk

Het RIVM en TNO onderzochten de impact van nachtwerk. Een van de resultaten uit het onderzoek is dat mensen die in de nacht werken meer dan 2,5 keer zoveel kans hebben op een slechte werk-privébalans. Met de resultaten en conclusies ontwikkelden het RIVM met TNO een brochure met ervaringen van nachtwerkers, werkgevers en bedrijfsartsen. Daarin vind je de resultaten uit het onderzoek en mogelijke oplossingen om gezondheidsrisico's te kunnen verminderen. 

Lees meer en download de brochure via rivm.nl

Infographic Nachtwerk


Op basis van de nieuwste cijfers ontwikkelde de Volkskrant een infographic over het aantal nachtwerkers en de gezondheidseffecten.

Advies Gezondheidsraad

De Gezondheidsraad adviseerde de minister van SZW in 2017 op basis van de bewezen gezondheidseffecten nachtwerk waar mogelijk te beperken.

Nachtwerk bij Nieuwsuur

In november 2018 was Carel Hulshof, destijds bijzonder hoogleraar Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde, te gast bij het tv programma Nieuwsuur voor een item over nachtwerk. Zijn conclusie: het moet en kan anders. Bekijk de uitzending.

De pijn van de ploegendienst

Vakblad Arbo besteedde in 2018 aandacht aan de negatieve gevolgen van nachtwerk in het artikel 'De pijn van de ploegendienst'. Bekijk het stuk van TNO-onderzoeker Hardy van de Ven in de online bibliotheek van TNO.

Onderzoek verzachtende maatregelen

In sommige sectoren is nachtwerk niet te vermijden. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis deed onderzoek naar maatregelen die de belasting van noodzakelijk nachtwerk kunnen beperken.

Lees het artikel in Medisch Contact.

Drie artikelen over nachtwerk in NTVG

Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde besteedde in januari 2020 aandacht aan nachtwerk. Bekijk 'Nachtwerk in breder perspectief', 3 artikelen over gezondheidsrisico's, leefstijl en interventies.

Arboportaal | Nachtdienst

Soms is nachtwerk niet te vermijden. Wat zegt de wet dan over nachtdiensten? Wat zijn de risico's en wat welke maatregelen kun je nemen om de risico's enigzins te beperken? Kijk voor antwoorden en meer informatie op arboportaal.nl/onderwerpen/nachtdienst

Op weg naar een 24-uurseconomie?

In de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) rapporteert het RIVM elke vier jaar over de ontwikkeling van de volksgezondheid in Nederland. In de meest recente publicatie uit 2018 lezen we over de toenemende 24-uurseconomie in Nederland en hoe dit leidt tot onder andere meer nachtwerk. Lees meer: VTV2018 - verandering in arbeidsmarkt.

Stand politieke discussie

De laatste poging tot politieke actie op het gebied van nachtwerk was een motie van SP en PvdA in 2018. Deze riep de regering op om ‘in samenspraak met werkgevers en werknemers binnen zes maanden voorstellen te presenteren die leiden tot een afname van nachtwerk.’ Nadat de staatssecretaris de motie had ontraden, werd deze door een ruime Kamermeerderheid verworpen. In november 2020 stelde Groenlinks nachtwerk opniew aan de orde, onder verwijzing naar de oproep van de NVAB.

Nachtwerk in cijfers

Mentale gevolgen nachtdienst

Werken in nachtdiensten heeft negatieve mentale en sociale gevolgen voor de werkenden in kwestie. Dit concludeert de Stichting Time Design na onderzoek. Vooral onregelmatige diensten kunnen grote impact hebben en het werkvermogen van werknemers negatief beïnvloeden. Bekijk het onderzoek.

Gezondheidseffecten, slaapkwaliteit en leefstijl

Een 35-37% hogere kans op obesitas en diabetes. Een ongezondere leefstijl. Bij ontevredenheid en/of veel ervaren impact op het privéleven vaker burn-outklachten en een slechtere ervaren gezondheid. Dit zijn enkele resultaten van een detailonderzoek van ZonMW onder werknemers in ploegendienst.

Ploegendienst en gezondheid (VUMC)

Het VUMC deed onderzoek naar de relatie tussen ploegendienst en gezondheid. De uitkomsten zijn gebaseerd op data van 7.000 tot 15.000 werknemers uit bedrijven in de productiesector.

"Jouw pakketje kost nachtwerkers hun gezondheid"

Proefschrift over invloed van nachtwerk op gezondheid, leefstijl en afweer van zorgverleners


Zorgverleners die regelmatig nachtdiensten draaien, hebben een groter risico op griep- en luchtwegklachten dan hun collega’s die alleen overdag werken. Zo blijkt het proefschrift van RIVM-onderzoeker Bette Loef over de invloed van nachtwerk op gezondheid, leefstijl en afweer van zorgverleners. Loef was was tevens betrokken bij de totstandkoming van de NVAB Richtlijn Nachtwerk en gezondheid. Lees haar proefschrift 'shift work: health, lifestyle, and immunological effects'

Slaapproblemen door ploegendienst

Quintesse besteedde in september 2020 aandacht aan slaapproblemen door ploegendienst. Dit leidde tot twee interessante artikelen:

Nacht voor de nacht

De Nacht voor de nacht zet zich onder meer in om aandacht te vragen voor lichtvervuiling. Die heeft namelijk negatieve effecten op de economie, natuur én op de gezondheid. Zo kan kunstlicht bijvoorbeeld het natuurlijke dag- en nachtritme ontregelen.

Richtlijn Nachtwerk toegelicht

Nachtwerk? Nee, tenzij. Dát is de boodschap die als een rode draad door de Richtlijn Nachtwerk loopt. In de TBV lichten Tjabe Smid, Carel Hulshof en Teddy Oosterhout de richtlijn Nachtwerk verder toe. ‘De richtlijn Nachtwerk en gezondheid geeft de bedrijfsarts (en andere arbo- en HR-professionals) handvatten voor preventieve aanpak, vooral op organi¬satorisch niveau, en de opzet van een PMO. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de individuele begeleiding en interventies bij gezondheidsproblemen die samen¬hangen met nachtwerk, waaronder slaapklachten en vermoeidheid, een verhoogd risico op cardio-metabole aandoeningen en overige gezondheidsklachten waarbij nachtwerk de ernst en het beloop van de klachten moge¬lijk beïnvloedt.’ Het hele artikel lezen? Log in via https://mijn.bsl.nl/nachtwerk-nee-tenzij/1891191