Mentale gezondheid en corona
Voor veel werknemers is de coronacrisis een stressvolle periode. Werkgevers blijven verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkplek, werkindeling en werktijden, ook als een werknemer thuiswerkt. Op deze pagina vinden alle betrokkenen meer informatie over hoe zij hier zo goed mogelijk mee om kunnen gaan.
Voorwaarden thuiswerken
Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkplek, werkindeling en werktijden, ook als een werknemer thuis werkt. Dit is geregeld in de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidstijdenbesluit. Hoe kunnen werkgevers en professionals op het gebied van arbeidsgerelateerde zorg hier goed mee omgaan?
- De onafhankelijke wetenschappelijke non-profit organisatie Cochrane verzamelde naar aanleiding van de crisis rond COVID-19 een reeks reviews die u op weg kunnen helpen
- TNO geeft een opsomming van de basisprincipes voor gezond en veilig thuiswerken
Tips en informatie over gezond thuiswerken
Verschillende arbodiensten, kennisinstituten en online platforms bieden praktische tips en informatie over gezond thuiswerken. Een greep uit het aanbod:
- Arbo-Unie: tips voor optimaal thuiswerken: checklists voor mentale en sociale gezondheid
- Human Capital Care: flyer gezond thuiswerken + tips voor thuiswerken
- AWVN en De Normaalste Zaak: handreiking preventie uitval door psychische klachten
- TIAS: leidinggeven op afstand
- MT: zo geef je leiding op afstand
- Onderzoeker Hylco Nijp, gepromoveerd op onderzoek naar ‘Het Nieuwe Werken’: Evidence based thuiswerktips
- Arbocatalogus universitaire ziekenhuizen: tips voor thuiswerken
Psychische klachten door COVID-19
Voor veel werknemers is de crisis rond COVID-19 een stressvolle periode. Daarnaast kunnen werknemers die al psychische klachten hadden, door deze crisis verergering of hernieuwing daarvan ervaren. MIND en Samen sterk zonder stigma bieden praktische tips voor iedereen die klachten heeft of deze juist wil voorkomen. Werkgeversvereniging AWVN biedt praktische tips en hulpmiddelen voor werkgevers.
In september komen de resultaten van een onderzoek naar werk en welzijn van professionals voor psychische hulp in coronatijd - VWS en Trimbos-instituut.
- MIND: steun in coronatijd
- Samen sterk zonder stigma: hoe blijf je mentaal gezond tijdens de coronacrisis?
- AWVN: Preventie uitval door psychische klachten
Post Intensive Care Syndrome
IC-opname door COVID-19 gaat vaak gepaard met langere IC-verblijfsduur. Dit geeft een verhoogd risico op het Post Intensive Care Syndroom (PICS). Deze aandoening is nog tamelijk onbekend binnen de arbeidsgerelateerde zorg.
Onderzoek naar stressrisico's
Er zijn uiteenlopende, soms tegenstrijdige, berichten over de stress die werkenden ervaren als gevolg van de COVID-19 maatregelen. Dit komt ten dele doordat COVID-19 niet alle groepen in gelijke mate raakt. Er zijn duidelijke onderlinge verschillen op het gebied van economische, psychologische en sociale gevolgen. Naast de traditioneel kwetsbare groepen worden ook anderen getroffen. Hieronder de resultaten van verschillende onderzoeken:
- TNO meldt dat onder hun (veelal hoog opgeleide) deelnemers de stressniveaus behoorlijk meevallen. Moeite met concentreren en de combinatie tussen werk en privé zijn de voornaamste uitdagingen. De meesten lijken er goed mee te kunnen omgaan. Lees meer in hun blog Stress-levels
- Onderzoek van het Erasmus MC constateert aanzienlijke impact op de Rotterdamse samenleving. Bijna 40% van de Rotterdammers voelt zich persoonlijk bedreigd, meer dan 70% ervaart een bedreiging voor de stad. Lees het rapport De bedreigde stad
- Een peiling van onderzoeksbureau Ipsos en de Volkskrant wijst op flinke leefstijl- en stressrisico’s. Bijna vier op de tien respondenten (38%) bewegen en sporten minder. Bijna driekwart (73%) geeft aan het eetpatroon niet te hebben aangepast. Ruim een derde (35%) ervaart meer stress, bij jongeren ligt dit zelfs nog hoger (40%). Lees het artikel: Lockdown leidt tot meer stress en ongezondere leefstijl
- Belangenorganisatie MIND heeft een GGZ-panel bevraagd van mensen die al psychische klachten hadden en is van plan dit de komende weken te blijven doen. De eerste resultaten wijzen uit dat een op de drie mensen met psychische klachten dreigt vast te lopen. Lees het artikel: Ggz-panel bevraagd over gevolgen Corona
Psychosociale ondersteuning zorgprofessionals
Zorgprofessionals leverden uitzonderlijke prestaties in de strijd tegen corona. De onzekere stressvolle situaties waarin zij hun werk moesten doen en de toenemende druk op de zorg, maakten dat er vanuit veel zorgorganisaties vraag kwam naar psychische ondersteuning. Daarom ontwikkelde ARQ samen met de volle breedte van de sector Zorg & Welzijn een landelijke beleidsrichtlijn vol met inzichten en adviezen voor optimale psychosociale ondersteuning.
Hulp bij schokkende ervaringen zorg
Voor met name zorgpersoneel kan het werk in deze periode ook schokkende of traumatiserende ervaringen met zich meebrengen. Het is belangrijk om hier aandacht aan te besteden, zodat werknemers waar nodig professionele ondersteuning kunnen krijgen. De meeste ziekenhuizen geven op hun website informatie over hun beleid voor schokkende of ingrijpende gebeurtenissen. Overige inspiratie voor goed beleid is zowel binnen als buiten de zorgsector te vinden:
- Arbocatalogus universitaire ziekenhuizen: informatie over schokkende en ingrijpende gebeurtenissen
- Nationaal Psychotrauma Centrum: richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden
- Arbocatalogus takel- en bergingssector: handreiking zelfhulp en opvang bij traumatische gebeurtenissen
Steunpunt Coronazorgen
Het Steunpunt Coronazorgen biedt actuele, betrouwbare informatie over de mentale impact van de corona-pandemie en de maatregelen daarvoor. Nu de besmettingscijfers steeds lager worden en de vaccinatiegraad steeds hoger, richt de website zich ook meer op tips over bijvoorbeeld hoe regie te houden over je agenda en weer naar kantoor gaan. Steunpunt Coronazorgen is een gezamenlijk initiatief van het RIVM en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum.
NVAB en corona
Nederland bevindt zich, net als andere Europese landen, in een crisis door de maatregelen om het coronavirus (SARS Covid-19) in te dammen. Het einde van deze pandemie is zeker nog niet in zicht. De NVAB kan onmogelijk een eind maken aan alle onzekerheid, maar werkt er wel hard aan die waar mogelijk op te heffen. Op de themapagina over corona kunnen bedrijfsartsen en andere geïnteresseerden onder andere terecht voor veelgestelde vragen, verwijzingen naar berichten, standpunten en informatie over het testbeleid. Ga naar nvab-online.nl/corona